Bespiegeling op het coronavirus
plaatje van coronavirus op het internet
stralenfiguur gemaakt door een kind in mijn ateleir Palet18
Coronavirus als stralenfiguur
Onlangs, tijdens mijn dagelijkse google-gang langs de stand van zaken rondom het coronavirus, stuitte ik op een plaatje van het virus. Met die dagelijkse googlegang ben ik overigens gestopt, omdat ik er depressief van word, me machteloos voel en moeite heb om deze angstige energie om te zetten in iets constructiefs. Ik bekeek het coronavirus en dacht: Hé, dit lijkt wel een zonnetje, een kern van waar licht uitstraalt. Het deed me denken aan één van de belangrijkste oervormen die Arno Stern onderscheid, namelijk de stralenfiguur. Met al die deprimerende woorden op internet kon ik niet veel, maar van plaatjes krijg ik inspiratie! Waarom heeft dit virus de vorm van een zonnetje en draagt het de naam ‘corona’? Wat zou dat kunnen betekenen? Hierbij een verslag van mijn zoektocht.
Archetypisch beeld
meisje in jaren '60 in Peru, maakt o.s. stralenfiguren
Arno Stern, de man wiens schildermethode ik ook toepas in mijn atelier Palet18, heeft een universele beeldtaal ontdekt. Volgens hem dragen alle mensen ongeacht ras, sekse, leeftijd of cultuur universele oervormen in zich, waaronder de stralenfiguur. In mijn eigen atelier word deze figuur veel geschilderd door cursisten, groot en klein. Die oervormen zijn neutrale onderliggende basisfiguren die in vele gedaanten verbeeld kunnen worden, maar altijd tot een essentiële betekenis teruggebracht kunnen worden. Het zijn archetypische beelden en een universeel gegeven, mensen over de hele wereld, door de hele geschiedenis heen, dragen deze oervormen in zich en brengen ze tot uiting in allerhande beeldtaal, van grottekening tot hedendaags kunstwerk, van droom tot film, van religieus tableau tot uiting van vrije expressie. De oervormen zijn diep ingebakken.
Ook virussen zijn diep ingebakken in het leven op aarde en van alle tijden. Ze zijn een universeel gegeven, zo las ik gisteren op de NRC site het volgende. Ik citeer: „Het is belangrijk dat we beseffen dat virussen nooit de fout van iemand zijn. Virussen maken geen onderscheid van taal, religie, of afkomst. Een virus is een gegeven van de natuur.” Dat is ook frappant, precies zoals de oervormen, of archetypische beelden, die maken ook geen onderscheid, maar zíjn er gewoon. Ze zijn neutraal, en we kunnen deze energieën zelf constructief vormgeven. Of destructief, maar ik verkies het eerste.
stralenfiguur,
schematisch afgebeeld in diverse varianten: een kern of centrum waar licht uitstraalt.
Waar staan de stralenfiguur en de zon symbool voor?
De stralenfiguur of de zon staat symbolisch voor het uitstralen van levenslicht, warmte en vitaliteit. Maar ook voor kunnen leven vanuit een authentieke en oprechte kern, vanuit het centrum of het hart. Zonne-symboliek gaat over thema’s als zelfverwezenlijking, zelfexpressie, zelfvertrouwen en natuurlijk het (zelf) scheppende vermogen voor een ieder van ons hier op aarde. In het universum is de zon het centrum en van daaruit laat hij zijn licht schijnen op de andere planeten en ook op de aarde. Zonne-energie draagt dus altijd een centrumfunctie in zich. De zon vormt de essentie van ons wezen hier op aarde en symboliseert het eigen unieke pad dat we te gaan hebben, in verbondenheid met het grotere geheel. De zon staat voor de kracht waar we ‘ik’ tegen zeggen, het ego. Volgens de psychiater Carl Jung moet een mens een sterk ego hebben. Met eens sterk ego bedoelt hij een zo groot mogelijk bewustzijn. Hoe meer bewustzijn we hebben, hoe sterker ons ego en hoe meer we in onze kracht kunnen staan en hoe wijzer we kunnen handelen. Ook mondiaal geldt, hoe meer bewustzijn de mensheid heeft, hoe sterker de wereld er bij staat. De zon symboliseert dus bewustzijn, de dagkant van het leven. We kunnen ons ‘licht ergens op laten schijnen’, zodat iets uit de duisternis verlicht wordt. We kunnen het duistere buiten ons zien, dat is meestal makkelijker. Maar we kunnen het binnen in onszelf zien, hetgeen meer moed vergt. Met die zonnekracht kunnen we onszelf bewust worden van onze eigen duistere trekken. Schaduwwerk noemt Carl Jung dat. Hoe meer schaduwwerk we doen, hoe meer in balans de mens is. Dat geldt op individueel als collectief niveau.
Stralenfiguur als handjes, hier met rode stip als kern, symbool voor scheppend vermogen
Zonnesymboliek als uiting van het scheppende vermogen
Zonnesymboliek komt vaak voor in kindertekeningen, niet alleen in de vorm van een zon aan de hemel, of als een bloem, waarbij de blaadjes uitstralen vanuit het hart, maar ook als de wimpers van ogen in poppetjes. Ook hier staan ze symbool voor het mogen stralen en gezien mogen worden in dit leven. In sommige tekeningen, valt de stralenfiguur te herkennen in handjes en voetjes van poppetjes. Handen hebben ook de vorm van een kern waaruit vingers uitstralen. Met die handen kunnen we letterlijk dingen maken en creëren. Overdrachtelijk staan ze voor het zelfscheppende vermogen van ieder mens om vorm te geven aan zijn leven vanuit zijn eigen kern en kracht. Het leven te leven met veel plezier vanuit ons hart met betrokkenheid op dat wat we doen en in verbinding met anderen.
De Zon, Kaart nummer 19 van de Rider Waite
Kaart nummer 19, de Zon, in de Tarot van Rider Waite staat bol van de zonne-symboliek of stralenfiguren. Zo zien we een grote gele zon, die symbool staat voor het bereiken van de volheid van het bewustzijn en de eigen levensweg. De vier zonnebloemen, die een variant zijn op de stralenfiguur, staan eveneens voor het mogen uitstralen van levenslicht vanuit het hart. Het kind draagt een krans van zonnebloemen om zijn of haar hoofd. We zien niet of het een jongen of een meisje is, dat is expres zo verbeeld, omdat sekse er niet toe doet. Het kind is naakt, niet voor niets, want dit symboliseert, onschuld, onbevangenheid en kwetsbaarheid. Het laat zich zien zoals het is en treedt de wereld met open armen tegemoet. Toch zit het kind stevig op het paard, zonder zadel nog wel en zonder teugels! Het is dus stevig verankerd in zichzelf en heeft vertrouwen in zichzelf en dat het goed komt en hoeft niet uit alle macht de teugels in handen te nemen. Het kind laat de stenen muur achter zich, symbolisch laat het dat wat er in het verleden een barrière vormde voor verruimde waarneming achter zich. Er is echter geen weg terug, als het eenmaal een blik in de ware werkelijkheid heeft geworpen, kan het niet meer terug achter de muur. Deze kaart drukt uit dat het een tijd is voor waarlijk zelfvertrouwen, bewustzijn en dus ook volwassenheid. De Kaart drukt uit om vol overgave vanuit ons hart het leven te leven. Op collectief niveau zou je kunnen zeggen dat wanneer er een heleboel is uitgewerkt, (en in die fase zitten we nu nog vol op) komt de wereld bij een diepere waarheid, en kan de wereld gaan stralen zoals het bedoeld is. Op het intermenselijke vlak staat de Zon voor het vanuit het diepst van je hart ‘ja’ kunnen zeggen naar het leven, de wereld en de ander, en je ermee verbinden. Wat verder nog opvalt bij de kaart van de Zon is de grote oranjerode vaandel, die als een slang naar beneden valt. Zo’n spiraalachtige vorm is een universeel symbool voor psychische energie in beweging en verwijst naar een groots proces wat in ont-wikkeling is.
Frappant vind ik dat de coronacrisis begon eind 2019, het 20ste jaar van de jaren 2000, vandaar ook de andere benaming van Covid-19. De tarotkaart de Zon heeft nummer 19, maar is de 20ste kaart, want het Tarotkaartspel begint met kaart nummer o, de Dwaas.
Andere archetypische beelden van Zonne-energie
De koning
Een derde symbool horend bij Zonne-energie is het archetype van de koning. We kennen de zonnekoning, Louis XIV, en ook daar zie je de symbolische verwantschap tussen zon en koning, vanwege het feit dat ze beiden de spil zijn van hun eigen domein. De zon van het universum, de koning van zijn rijk. Hij zwaait er de scepter, hij stuurt aan en is de leider van zijn en kasteel. De koning is de zetel van macht, gezag, autoriteit en kracht. Als de koning een goed leider is, weet hij zijn warmte op zijn rijk en onderdanen af te stralen. Dan kan hij met zijn natuurlijk charisma anderen een hart onder de riem steken, zijn medemens ondersteunen en enthousiasmeren. Dan kan hij als een goed Vader voor zichzelf en de anderen zijn. Dan durft hij zijn kwetsbaarheid te tonen en kan hij de wereld open tegemoet treden en anderen zelfvertrouwen geven. Maar als een koning teveel vanuit zichzelf gaat redeneren, dan wordt hij egoïstisch, zelfzuchtig, neemt hij teveel ruimte in beslag en straalt hij zoveel licht uit dat anderen overschaduwd worden. Een Koning die niet in balans is en niet zelfbewust is, overschreeuwt zichzelf, moet zich bewijzen en dringt zich op de voorgrond. Zo’n koning wordt een machtswellusteling, een leider die zich wel een autoriteit voelt, maar het niet is. Hé, heb ik daar zojuist een portretje geschilderd van een van onze hedendaagse grote leiders als Poetin of die andere dwaas aan de overkant van de plas? Het is natuurlijk gemakkelijk de tiran te zien in de ander, maar wij allen hebben een koning in ons, en het is aan ieder van ons om ons bewust te worden hoe onze innerlijke koning functioneert. Het is aan ons hoe wij hem laten regeren en welk pad wij voor onszelf kiezen.
De kroon
Ten slotte is er nog het symbool van de kroon, ook een representant van zonne-symboliek. De kroon vertegenwoordigt een deel van het geheel, en staat dus symbool voor de Koning. Denk aan de netflixserie the Crown. De kroon ziet er ook uit als een halve zon, heeft dezelfde kleur en ook stralen die er uit komen. Als een krans kroont hij het hoofd van de koning. De kroon benadrukt dat hij het centrum is, alles draait om hem. Zowel in positieve als in negatieve zin, zoals ik hierboven al beschreef. In het latijn heet een kroon of krans, corona. Een virus als zonnesymbool met de naam van een kroon, eveneens een zonnesymbool!
De Toren, Kaart nummer 16 van de Tarot Rider Waite
In de kaart van de Toren komt ook een zonnesymbool voor, namelijk de kroon, bovenop een toren. Een tweede kroontje is te zien op het hoofd van de koning die naar beneden valt (rechts op de kaart). De Toren staat voor het aardse bouwwerk met al zijn constructies, organisaties en structuren. De kroon daarboven op staat voor het ego, in dit geval de meer negatieve betekenissen van het ego dat zichzelf is gaan overschreeuwen. Het ego dat zo hoog in zijn bol is gaan zitten, dat er afstandelijkheid is ontstaan tussen hem en de medemens. Hij heeft vanaf zijn eigen kille toren geen contact meer met de ander en staat er ver boven. De kaart is hard en koud en laat een totaal ander beeld zien dan de zonnige Kaart nummer 19. De toren wordt ook wel eens gezien als de toren van Babel en staat symbool voor een bolwerk van menselijke grootheidswaanzin. De muren van de toren symboliseren een vesting, een structuur die weliswaar bescherming van buitenaf biedt, maar waarin we ook zelf gevangen zitten. De muren vormen ook een façade, een masker en zijn tegenovergesteld aan de openheid en naaktheid van het kind in de kaart van de Zon. De bliksem slaat in de toren, waardoor de kroon eraf geslingerd wordt. Dit symboliseert een gebeurtenis die als een donderslag bij heldere hemel inslaat. En verwijst naar het rappe tempo, de rollercoaster waarin we terecht komen. Er zijn tien vuurvonken links van de toren die verwijzen naar kaart 10 (Rad van Fortuin) die ons verteld dat we in het verleden in kringetjes bleven ronddraaien. De 12 vonken rechts van de toren verwijzen naar kaart 12 (De Gehangene), die vertelt dat we op dit moment in het luchtledige hangen, nog even tussen twee werelden bungelen en dat dat voelt alsof de wereld op zijn kop staat, maar dat we in de toekomst zullen groeien naar een nieuw wereldbeeld. De kroon die er wordt afgeslagen symboliseert ook dat de tegenstelling tussen boven (Het goddelijke spirituele) en beneden (het aardse) moet worden opgeheven. Het traditionele godsbeeld is dat het goddelijke bóven de mensheid werd geprojecteerd, maar dat het de bedoeling is dat ieder mens de goddelijke vonk in zichzelf ervaart. Voelt met zijn hart dat hij bezield is en onderdeel uitmaakt van het grote geheel, in verbinding staat met alles en iedereen. In deze kaart hebben de figuren nog kleren aan, hetgeen betekent dat uiterlijkheden nog steeds spelen. In de 5 kaarten die na de Toren komen, zoals kaart 19 de Zon, dragen de figuren geen kleding meer. Hetgeen betekent, open kaart, maskers af.
De koning en andere figuur (de architect, die heeft geholpen het hele systeem met bijbehorende identiteit op te bouwen en van afweer te voorzien) vallen ondersteboven naar beneden. Er is sprake van de wereld op zijn kop, een plotselinge ommekeer, maar in hun beperkte visie lijkt het een ramp, ze zien de ‘bigger picture’ niet.
Conclusie:
Een universeel virus in de vorm van een stralenfiguur en met de naam van een kroon.
Kortom, wat wil het coronavirus ons brengen? De naam ‘corona’ slaat wat mij betreft meer op de betekenissen van de kaart van de Toren, waarbij de kroon wordt afgeslagen. De mensheid heeft het virus die naam gegeven, het is de mensheid die de Toren heeft gebouwd. Het coronavirus is als een plotselinge bliksemschicht ingeslagen ‘in de bovenkamer’ en verandert in één klap ons hele denken en kijken. Dit geldt zowel op mondiaal als individueel niveau. We waanden onszelf zeker, maar de muren van onze bouwwerken (economische, sociale, financiële, politieke) staan plotseling op wankelen. Het virus maant ons ons te ontdoen van een uitgediend systeem dat we zorgvuldig hebben opgebouwd, maar dat zichzelf boven het hoofd gegroeid is en op exploderen staat! Het stug blijven volhouden in patronen en gewoonten die niet meer constructief zijn voor de mensheid als geheel, zullen radicaal moeten veranderen. Corona slaat ons uit de boeien van onze eigen krampachtigheid, dit gebeurt door heftige confrontaties, alsof we worden los gescheurd. Het voelt als een ‘overval’, zonder enige aankondiging of vertraging. Corona markeert een keerpunt periode. We bungelen nog even tussen twee werelden. Corona is wat mij betreft, de tussenkomst van het noodlot waardoor alles kan en moet veranderen. Het komt als een zegen van boven met nieuwe heldere inzichten.
De boodschap dat het coronavirus heeft te brengen ligt in haar onderliggende beeld van het zonnetje, de stralenfiguur. Het beeld van het zonnetje slaat meer op de betekenissen van de kaart van de Zon, nummer 19. We hebben nu de kans om op een andere manier in de wereld te gaan staan. Corona raakt iedereen, ongeacht ras, leeftijd, sekse, cultuur. Iedereen is met iedereen gelijk op dat punt. Alles is met alles gelijk, ook de dieren vallen daar dus onder. We zijn als mensheid te ver doorgeschoten, we slachten dieren massaal harteloos af, we overschreeuwen ons op social media, maar vanbinnen zijn we leeg, we zijn de kern der dingen een beetje kwijt geraakt, we leven wel, maar ook niet echt. De stralenfiguur van het coronavirus spoort ons aan weer contact te maken met ons hart, met mededogen naar elkaar en de aarde te kijken, met hartstocht in het leven te staan, of dat nou ons werk, onze relaties, of onze hele maatschappij betreft. Het zonnetje herinnert ons eraan dat in ieder van ons het blije kind leeft, open voor de wereld en al het schoons dat daar op leeft, en dit niet voor eigen gewin uitbuiten, maar dat in blijdschap te delen met iedereen. Dan is het virus een aansporing om op diep niveau de duistere kanten in onszelf te overwinnen. Corona vraagt ons te ontwaken en onze zonnige aard te laten opbloeien. Corona staat symbool voor een nieuw bewustzijn en verlichting. Dit betekent dat alles in een nieuw licht komt te staan, dat wat voorheen duister of verborgen was, wordt nu helder.
© Constance Campagne 25 maart 2020
Mooi inzicht!